De kijker kiest mee voor de tentoonstelling
Altijd leuk en verrassend om te zien welke werken
museumbezoekers zelf uitkiezen als ze mogen meebeslissen. Buitenstaanders krijgen
wel vaker invloed op een tentoonstelling. Prinses Beatrix heeft ooit een hele expositie samengesteld in het
Stedelijk Museum van Amsterdam. Ook andere bekende Nederlanders mogen soms rondstruinen
in de grote depots. Maar het Museum
in Leuven geeft elke twee jaar gewone geïnteresseerden een kans.
door Arnold Verplancke
Uit de museumbezoekers die
mee wilden doen aan de presentatie van De
Tien voor 2021-2023 heeft het
museum tien kandidaten gekozen van verschillende generaties. Deze proefkonijnen
zoals ze werden genoemd, maakten eerst digitaal kennis met dertig uiteenlopende
kunstwerken uit de brede collectie van het museum, van heel oud tot zeer
eigentijds. In een spelvorm konden ze vervolgens telkens enkele af laten vallen.
Tegelijk kregen ze meer achtergrondinformatie over de stukken. Door de
coronabeperkingen moest dat allemaal digitaal gebeuren. Pas in een later
stadium kwamen ze oog in oog met de echte kunstwerken. Uiteindelijk bleven er
tien over die nu in een aparte ruimte staan opgesteld.
Richard Long
Om ze te zien moet u wel naar Vlaams Brabant reizen, maar de mooie stad Leuven heeft daarvoor genoeg te bieden. Ook het museum zelf trouwens: van fraaie 19e eeuwse salons tot een tijdelijke expositie van Richard Long (1945). Van hem zijn enkele grote werken te zien met zorgvuldig gegroepeerde grote keien uit de natuur of houtblokken. Ze verwijzen naar de landschappen die hij op al zijn lange wandelingen tegenkomt. Op verschillende wanden heeft hij eigenhandig met modder grote afbeeldingen gemaakt, waarvan de opgedroogde grondstof soms nog lijkt af te druipen.
Deze werken zijn echt tijdelijk: na de expositie zullen ze voorgoed verdwijnen. Bezoekers van De Pont in Tilburg kennen zijn werk waarschijnlijk wel. Het is er vanaf de opening in 1992 regelmatig te zien: de grote witte cirkel van kalksteen bijvoorbeeld en het lange zwarte kolenpad.
Altaardoek
Terug naar De Tien. Kiezen de oudere proefkonijnen voor ouder werk en de jonge voor eigentijds? Neen, integendeel zelfs. De jongste Lila (2004) heeft zich sterk gemaakt voor het oudste werk: een antependium (altaardoek) met Christusmonogram uit circa 1550-1600.
“Ik stond zelf versteld van mijn keuze: ik dacht dat ik zou kiezen voor hedendaags en abstract. Nooit verwacht dat ik zou uitkomen bij een zestiende eeuws tapijt dat diende om een altaar te versieren.” Zij blijkt gefascineerd door alle geneeskundige kruiden die er op afgebeeld staan en de relatie met hedendaagse psychedelica.
Het meest eigentijdse kunstwerk
is een abstracte fotografie Liquid Light
van Jim Campers uit 2016 (archivalische pigmentprint op dibond, om precies te
zijn). Het blijk gekozen door de op een na oudste deelnemer aan deze selectie:
Kristien (1967).
De poep
Bij de ingang van deze zaal trekt een beeld van Jef Lambeaux uit 1884 sterk de aandacht: Het dolle lied geheten. Een sater heeft dolle pret met een blote nimf. Maar tegelijk duwt hij een klein jongetje weg, kennelijk zijn zoontje. Hij wil niet gestoord worden in zijn liefdesspel.
Nog een blote vrouw valt erg op aan het eind van de tentoonstelling. Ze staat op een schilderij Lot en zijn dochters van Pièrre Joseph Verhaghen uit de periode 1780-1810.
Het stelt de oudtestamentische figuur Lot voor, die met zijn twee dochters gevlucht is uit Sodom. In een afgelegen grot proberen de twee kinderloze vrouwen hun vader te verleiden. Centraal op het doek staat een van de dochters met de billen bloot naar de kijkers. ‘De poep staat centraal’, heet het Vlaams in de toelichting.
Een toegangskaartje voor het Museum in Leuven geldt ook voor de dichtbij gelegen Sint Pieterskerk waar de tentoonstelling Tussen Hemel en Aarde te zien is, met onder andere Het Laatste Avondmaal van Dieric Bouts. Eerlijk gezegd trof de Marteling van de H. Dorothea me nog het meest.
Een drieluik van Joost van der Baren uit
1594-1595. Op het rechterpaneel zie je hoe zij bijna naakt aan een balk hangt.
Boven haar hoofd dreigt een vurige toorts en onder haar voeten brandt ook al een
vuurpot. Het grote paneel laat plastisch zien hoe ze onthoofd op de grond ligt.
Ouders laat uw kleine kinderen deze gruwelen niet zien, zou ik zeggen, al weet
ik niet hoeveel enge taferelen ze al meekrijgen op hun computergames.
Als je dan toch rondloopt in het oude centrum van Leuven, kun je ook nog wel een bezoek brengen aan de Sint-Antoniuskapel, waar het graf van pater Damiaan (1840-1889) te vinden is. Hij stierf te midden van zijn melaatsen. In 2009 werd hij door de paus heilig verklaard. Maar in 2005 had hij al de verkiezing gewonnen voor de ‘grootste Belg’. Als je alleen met hem bent in de crypte kan de absolute stilte je overweldigen.
De Tien loopt tot 26 februari
2023
Werk van Richard Long is er
tot 20 maart 2022
Hemel en Aarde in de Sint
Pieterskerk tot 7 maart 2023
https://www.mleuven.be/en/node/2714
https://www.mleuven.be/nl/richard-long
Geen opmerkingen:
Een reactie posten