Taalmonumenten in Zuid-Afrika

Fier op de eigen talen

Waar vind je nog een taalmonument? Ik bedoel niet een rij woordenboeken, maar een echt heus groot stenen taalmonument?

Niet in Nederland in ieder geval want zo fier zijn we niet op onze taal.
Iran komt dichtbij met zijn bewondering voor de middeleeuwse Perzische dichters. Kinderen leren er hun mooie zinnen nog. En veel binnenlandse toeristen en bruidsparen bezoeken de  grootse mausolea, waar hun dichtregels in steen staan gebeiteld.

Maar een taalmonument? Het monument voor de NEDERLANDSE  taal is te vinden in Zuid-Afrika. Nee we hebben het niet bezocht, want het was te ver uit de route. Het standbeeld staat in het stadje Burgersdorp en heeft als motto ‘De overwinning van de Hollandsche taal’. Het is een vrouw die de taal verbeeld en ze is opgericht in 1893 toen het Nederlandse de officiële taal was in de Kaapkolonie. In de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) werd het door de Britten deels verwoest en verwijderd. Maar als teken van verzoening zetten ze er 1907 een replica terug. Tot het oorspronkelijke beeld – vernield en onthoofd – in 1939 werd terug gevonden op een vuilstort. Ook dat werd er bij gezet, in de schaduw van de replica. Symbolisch voor ‘De Overwinning der Hollandsche Taal’ zoals staat op het boek dat de vrouw in de hand heeft.

Dat is het eerste taalmonument.

Maar Zuid-Afrika heeft nog een tweede, namelijk bij het stadje Paarl, hoog op de berg. Dat is gewijd aan de ‘Afrikaanse taal’.

Het is een prachtig abstract bouwwerk uit 1975, bestaande uit meerdere zuilen, waar het goed toeven is. 

Aanvankelijk was het bedoeld als monument om te vieren dat het Afrikaans al een halve eeuw werd erkend als afzonderlijke taal naast het Nederlands.

Het moderne Zuid-Afrika  legt nu meer de nadruk op de invloeden van alle talen op het Afrikaans: de verschillende Europese (Nederlands, Portugees, Duits en Engels), de Afrikaanse talen (Khoi, Xosa, Zulu, Sotho), maar ook het Maleis. Zuilen versmelten en  vormen overbruggingen.

Achter het grootse bouwwerk (waarvan de hoogste ‘vinger’ 57 meter lang is) is een schaduwrijk bosje te vinden met veel Afrikaanse gedichten. Een mooie plek voor reflectie en overpeinzing.

Het uitzicht vanaf het Taalmonument.