zondag 5 november 2017

Een leeggeruimde kerk: daar kan geen kunst tegen op



Sacrale ruimte wint

Wat een troosteloos gevoel overvalt me als ik de leeggeruimde kerk binnen loop.
Eigenlijk om de tentoonstelling van schilderijen te bekijken die er tijdelijk hangt.
Maar de sacrale ruimte wint het volledig van de kunst.

Nu de banken weg zijn, het orgel verdwenen, de altaartafels bloot gelegd, de wierook opgelost, is het gebouw volledig onttoverd, zou je denken.  Maar dan nog blijft het door zijn vorm, door zijn hele gedaante een kerkgebouw, dat gewond ligt te wachten. Niet meer op genezing. Want er zullen geen missen meer worden opgedragen, Latijnse gebeden gepreveld of gregoriaans gezangen klinken. De toekomstige bestemming weet ik niet, heb ik verdrongen misschien. Appartementen of een sportcentrum?

IJdelheid

‘Lucht en leegte, alles is leegte,’ zegt Prediker in de nieuwe Bijbelvertaling. ‘IJdelheid der ijdelheden. Alles is ijdelheid,’ heette het vroeger. ‘Voor alles wat gebeurt, is er een uur (…) een tijd om af te breken en een tijd om op te bouwen.’


Dat zal wel zijn. Maar als ik het glas in loodraam zie van Jozef, Maria en hun jongen met er onder de tekst ‘Ik zal de huisgezinnen zegenen’. Dan denk ik: dat zie je nooit meer terug. Het mooie schilderij van Huub de Kort er onder, laat eerder een gefragmenteerde samenleving zien. (Sorry Huub, ik heb expres jouw titel niet gezocht.)


En boven, waar eens trots het orgel pronkte en een koor kon zingen, hangt nu een schilderij waar het licht door talloze venstertjes lijkt te filteren. Mooi, symbolisch, maar wat zou ik graag die zware orgelklanken weer horen galmen in deze eens gewijde ruimte.


Achter een dik gordijn verscholen ligt nog de kapel waar pastoor Harm Schilder zijn omstreden ochtendmis opdroeg, na veel vroeg klokgelui. Met die fantastische afbeelding van de devote Margarita Maria Alacoque, de patroonheilige van deze Tilburgse kerk. Tegenover haar een knielende engel en boven hen uit zwevend de Christusfiguur met zijn heilig hart.
Hoe lang nog?

Arnold Verplancke


Geen opmerkingen: