Hoe moet je rouwen?

Hoe moet je rouwen

Hoe moet je rouwen als je een geliefde verloren hebt?
Geen idee.

Vroeger had je daar regels voor.

Een weduwnaar droeg drie maanden een zwart pak en daarna nog een tijd een rouwband om de arm. Weduwen gingen veel langer in het zwart en liefst gesluierd.

Dat is voorbij. Er zijn geen regels meer voor dergelijk uiterlijk vertoon. Ik heb alleen een dubbele trouwring om mijn vinger.

Iedereen verwacht dat je snel de draad weer oppakt. Ik zelf ook.

Toen Anja overleed, was ik vijftig. Stond midden in het leven en kreeg al snel een nieuwe uitdagende klus: weer een fusie van twee krantenredacties. Rouw om het verlies liep parallel met een nieuwe start.

Nu als 74-jarige ambteloos burger, nadat ik alle bestuurlijke functies heb afgestoten, wandel ik in een leegte die ik onvermijdelijk vul met rouw om het verlies van Joke en tegelijk de behoefte door te gaan met mijn leven. Dus ik ga op bezoek bij familie en vrienden, eet graag een hapje mee, drink gezamenlijk droevig of juist geïnspireerd een goed glas. Natuurlijk mis ik haar voortdurend. Haar plek naast me in bed heb ik gevuld met kussens. Als ik die kant op kijk in het donker, lijkt het toch even of er iemand ligt. Gerucht van buiten doet zelfs denken aan ademhaling of geritsel van een dekbed.

Het lukt  soms de draad op te pakken en soms ook niet. Mijn liefde voor theater en film is niet verdwenen. Maar kennelijk verandert de smaak. Ik ging vanmiddag naar de Tilburgse première van de in de krant hoog geprezen film ‘Once upon a time … in Hollywood’, in Cinecitta. Ik heb het twee uur volgehouden. Toen ben ik maar voortijdig in het donker weg gelopen. Al het gedoe van de bekende en mooie acteurs als Brad Pitt en Leonardo DiCaprio kon me op geen enkele manier  boeien. Ik geef toe: het kennelijk spannende slot heb ik helemaal gemist. Het zij zo. In het restaurant van Cinecitta waar ik na afloop een hapje wilde eten, keek men vreemd op dat iemand uit die zaal kwam voordat de film was afgelopen.

Toch is het niet zo dat niets me meer raakt. Ik ben niet verdoofd door mijn eigen  verlies,  onaantastbaar geworden voor geacteerde emoties. Gisteravond zag ik in Amsterdam ‘Het jaar van de kreeft’, naar het boek van Hugo Claus. Verrassend hoe een literair werk op het toneel een zeer fysiek en uitputtend bewegingsspel werd, vrijwel zonder tekst. Hoe twee mensen elkaar lief hadden, maar niet mét en niet zonder elkaar konden leven en uiteindelijk hun lot ondergingen. Dat raakte me zeker.

Heeft dat iets met rouw te maken, dat je smaak verandert? Net als je ziek bent, dat het eten anders proeft of de wijn op azijn lijkt? Of verveelt het uiterlijk vertoon sneller, waar Amerikaanse films meer mee behept zijn? Geen idee.

Als ik daarover nadenkend langzaam naar huis loop, zie ik een lege huiskamer waar net een splinternieuwe vloer is gelegd. Misschien een jong stel dat trots hun eerste huisje gaat inrichten. Ik gun het ze. Een heel leven voor zich samen.

Arnold Verplancke

Foto gemaakt door Gemma Kessels